Científicas Canarias no calendario coeducativo 2021/22

Na web Mujeres con ciencia, que da a coñecer o labor das mulleres adicadas á ciencia e a tecnoloxía, nun artigo do mes de outubro presenta o proxecto Mujeres Canarias con-ciencia.

Este proxecto foi realizado pola experta en coeducación e profesora de ensinanza secundaria Mercedes Sánchez Vico. Consta dun calendario no que cada mes (de setembro de 2021 ata agosto de 2022) se dedica a unha científica canaria; ademáis, se destacan algúns días relacionados cos logros ou as reivindicacións das mulleres en relación ca ciencia.

Tamén se publicaron dúas guías didácticas coeducativas, unha para Primaria e outra para Secundaria, Ciclos formativos e Escola de Persoas Adultas. Estas publicacións inclúen detalles sobre os logros das doce científicas homenaxeadas, e a explicación e a proposta de actividades para traballar distintos conceptos relacionados coa coeducación.

As doce científicas canarias protagonistas deste proxecto coeducativo son:

1. a astrofísica Adriana de Lorenzo Cáceres,
2. a química Verónica Pino Estévez,
3. a matemática Edith Padrón Fernández,
4. a otorrinolaringóloga Carlota de la Quintana,
5. a bióloga Carolina Martínez Pulido (a máis veterana colaboradora de Mujeres con ciencia),
6. a astrofísica Nayra Rodríguez Eugenio,
7. a matemática Jezabel Curbelo Hernández,
8. a inxenieira industrial Mary Barreto Cabrera,
9. a bióloga marina Natacha Aguilar de Soto,
10. a oceanógrafa Sarah Montesdeoca Esponda,
11. a astrofísica Alicia López Oramas, y
12. a astrofísica Julia de León Cruz.

Pódense descargar o calendario e as guías, de primaria e de secundaria.

23 de setembro. Día internacional contra a trata de persoas para explotación sexual

Esta data está aí para lembrar que debemos falar co noso alumnado e nas familias deste tema que afecta a tantas mulleres, que o ben raptadas, enganadas ou por extrema necesidade rematan sendo obxectos nas mans de proxenetas desalmados e puteros machistas, que coa súa brutalidade no trato rematan facendo que estas mulleres sexan dependentes do alcohol ou de calquera outra sustancia que as anula como pesoas, pero que o precisan para soportar a miseria na que están metidas.

Propoñemos ver e comentar este vídeo difundido por Instagram con declaracións de víctimas hoxe recuperadas grazas á asociación de axuda a mulleres en prostitución APRAM https://www.instagram.com/tv/CUKqFilLN7Z/?utm_medium=share_sheet

Tamén podemos ler este artigo sobre a valente campaña de Médicos del mundo contra a prostitución que publicou o xornal Diario 16, ao que acompaña un pequeno vídeo de menos dun minuto, con moita forza e crudeza. ¿Puta yo?

E tamén recordarvos que existen dous breves documentais feitos por mulleres sobre a explotación doutras mulleres como son Benvidas ao club de Carmen PG Granxeiro (2018), sobre o macro proceso xudicial do caso Carioca en Lugo que comezou no ano 2008 e aínda non rematou, pero do que non se agardan apenas condeas por estar involucrados desde coñecidos políticos, importantes empresarios ata oficiais das forzas de seguridade. Tedes acceso ao vídeo premendo no título.

O outro é Biografía del cadáver de una mujer (2020), mellor documental nos Premios Goya da pasada edición, de Mabel Lozano, que relata o asasinato dunha muller que se atreveu a denunciar ao seu proxeneta e explotador. Tedes máis información premendo no título.

Creadoras da Historia da Música

En 2020 Sakira Ventura Quintana, flautista e musicóloga, elaborou o mapa interactivo “Creadoras de la Historia de la Música“, unha antoloxía cartográfica de compositoras repartidas por todo o mundo e enmarcadas dende o século IX ata o ano 2005.

A súa finalidade é visibilizar ás mulleres creadoras de música e poñer en valor a súa obra.

Entrando nesta ligazón de spotify pódese escoitar a música de máis de 450 cancións ao longo de 24 horas de duración. Consiste nunha recompilación por orde cronolóxica de obras de mulleres creadoras na Historia da Música. Segundo Sakira Ventura, non están todas as que deberían pero espera que algún día o estean.

O mapa interactivo para recuperar ás compositoras ignoradas na historia recompila os perfís e obras, por orde alfabética, de máis de 500 mulleres.”Hai miles que non aparecen nos libros, que non se tocan nos concertos“, expresa a autora desta iniciativa.
O proxecto abarca dende Kassia, compositora nada en Constantinopla en torno ao 810, ata a máis xoven, Alma Deutscher, nada en 2005, compositora, violinista e pianista, pasando por Alicia Morote, compositora, arreglista e orquestadora murciana.

Entre as galegas aporta datos de Pilar Castillo, pianista e compositora de principios do século XX, Eugenia Osterberger, que participou en diversas iniciativas de dignificación da cultura galega, e Sofía Oriana Infante que compuso a música da película “Elisa e Marcela“.

Sexismo e roupa deportiva

Estes xogos olímpicos tiveron moitos aspectos importantes para reflexionar ademais das marcas e medallas.

Un deses aspectos foi que as desportistas quixeron poñer de manifesto e visibilizar as diferenzas nos vestiarios deportivos que deben usar.

As roupas deportivas masculinas e femininas son totalmente diferentes. Nalgúns casos as prendas femininas son incómodas e inadecuadas para a práctica do deporte.

No caso do voleibol, balón volea, por exemplo, mesmo se indicaban as medidas da parte inferior do traxe deportivo feminino (non así do masculino). Poderíanse enumerar outras especialidades deportivas: atletismo, ximnasia,…

Poderiamos traballar co alumnado as imaxes que aparecen nos medios, reparar nas roupas e comparar as das mulleres e as dos homes da mesma especialidade. Tirar conclusións.

Podería ser interesante a lectura deste artigo.

Usar cancións para concienciar contra o maltrato de xénero

“150 canciones para trabajar la prevención de la violencia de género en el marco educativo” é un libro de Ana Llorens Mellado publicado polo Concello de Valencia.

Esta proposta didáctica presenta unha serie de recursos e materiais relacionados coa utilización das cancións como ferramentas didácticas para traballar na aula a Igualdade e a violencia de xénero. No pdf aparecen as ligazóns ao vídeo ou audio de cada unha delas.

As cancións, que van dende o ano 1963 ata a actualidade, amosan as preferencias musicais da xuventude segundo un estudo realizado polo INJUVE (Instituto de la Juventud de España).

Esta selección, dirixida ao profesorado de todas as etapas educativas e que pode adaptarse ao gusto musical do alumnado, consta de 150 cancións nas que mulleres e homes, que utilizan algunha das linguas oficiais faladas no territorio español, visibilizan e reproducen os estereotipos sexistas, a desigualdade que padecen as mulleres, a violencia de xénero… O obxectivo é coñecer as alternativas para sair destes procesos de dependencia e dor.

Neste enlace poderedes atopar o material

Películas para traballar a igualdade de xénero en Primaria

Seleccionamos 15 longametraxes para o alumnado de 6 a 12 anos nas que se fomenta a igualdade e se loita contra os estereotipos de xénero.

Películas tan diversas como: La princesa Monoke, Alicia en el país de las maravillas, Matilda, El pan de la guerra, Liyana, Quiero ser como Beckam, Brave, Las Supernenas, Mulan, Vaiana, El viaje de Chihiro, Figuras ocultas, Zootrópolis, Enredados y Lilo y Stitch.

• 

• 

• 

• 

A continuación tedes un artigo de http://www.educaciontrespuntocero.com onde nos achegan un pequeno comentario de cada unha das películas e a súa utilidade co alumnado. https://www.educaciontrespuntocero.com/recursos/peliculas-igualdad-de-genero/

Tres científicas a punto de lograr unha vacina contra o coronavirus

Estas tres científicas: Chen Wei, Sarah Gilbert e Kizzmekia Corbett dirixen sendos proxectos a para lograr a vacina contra o coronavirus.

Sabes de que países son? Coñeces os seus proxectos? Investiga algún dato das súas biografías.

15 xogos de mesa para educar en igualdade de xénero

Con estes xogos de mesa é posible educar en igualdade e feminismo tanto dentro como fora das aulas.

A metodoloxía “Game Based Learning” ou Aprendizaxe baseado en xogos defende o uso de xogos para aprender a través deles. Un dos tipos máis empregados son os xogos de mesa. Educación 3.0 pon á nosa disposición esta información.

• 

• 

• 

De xogos como Cósmica, Ms Monopoly, Herstóricas pioneras, ¿Quién es ella?, Las brujas de Farrabús, Las mujeres de la Nasa ou Little Office podedes atopar información do seu funcionamento, onde mercalos e mesmo descargar algún de balde no seguinte enlace. https://www.educaciontrespuntocero.com/recursos/juegos-de-mesa-educar-igualdad-de-genero/

Calendario das “Escritoras”

O STEG unha vez máis ven de publicar o calendario 2021 “Tempo de mulleres. Mulleres no tempo”, adicado ás escritoras. Consta do calendario e de unha serie de actividades para levar a cabo co alumnado das diferentes etapas educativas.

Calendario_TiempodeMujeres_2021_GallegoDescarga\t

Tamén se pode ampliar información das escritoras no seguinte dossier

Dosier_Mujeres_Escritoras_2021Descarga\t

Calendario 2021. As mulleres que fixeron a astrofísica nuclear

“Para honrar a las mujeres que han influido en el desarrollo de la Astrofísica Nuclear.
Para alentar a las jóvenes académicas a elegir la Astrofísica Nuclear como su trayectoria profesional y presentarles buenos modelos a seguir durante el proceso.
Para educar a la comunidad científica y al público en general sobre el importante papel que han desempeñado y siguen desempeñando las mujeres en el desarrollo de la Astrofísica Nuclear“.

• 

As doce científicas homenaxeadas neste calendario son:

• Xaneiro: Marie Skłodowska Curie.
• Febreiro: Lise Meitner.
• Marzo: Ştefania Mărăcineanu.
• Abril: Cecilia Payne-Gaposchkin.
• Maio: Maria Goeppert Mayer.
• Xuño: Toshiko Yuasa.
• Xullo: GeorgeAnn Robertson Caughlan.
• Agosto: Edith Alice Müller.
• Setembro: Margaret Burbidge.
• Outubro: Erika Böhm-Vitense.
• Novembro: Dilhan Eryurt.
• Decembro: Beatrice Tinsley.

Podedes descargar este calendario aquí mesmo

galego-galicianDescarga

E se queredes darlle un toque plurilíngüe ás vosa aulas, podedes consultar en inglés o cartaz coas semblanzas das doce científicas e realizar co alumnado un cuestionario tamén en inglés sobre elas. Só tedes que descargar estes documentos a continuación.

nic-poster-women-scientists-who-made-nuclear-astrophysicsDescarga

womennap-quizDescarga